لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۲۱:۱۶

چرا برای ترکیه، کردها تهدیدی بزرگتر از داعش هستند؟


جنگجویان کرد مدافع شهر مرزی کوبانی در سوریه
جنگجویان کرد مدافع شهر مرزی کوبانی در سوریه

مقاله‌ای از ربکا کولارد برای نشریه تایم

نیروهای کرد در راه خط مقدم نبرد با داعش تحت حمله قرار گرفتند؛ حمله کنندگان نیروهای داعش نبودند بلکه هواپیماهای جنگی ترکیه بودند.

زاگرس هیوا، سخنگوی نیروهای حزب کارگران کردستان (پ ک ک)، می‌گوید: «نیروهای کرد برای جنگ با داعش به سوی کرکوک و سنجار می رفتند.»

پ ک ک یک گروه کرد جدایی‌طلب و از نیروهای درگیر در جنگ زمینی با داعش در عراق و سوریه است. در حال حاضر آنها زیر حملات ترکیه قرار گرفته‌اند.

هفته گذشته دولت ترکیه اعلام کرد که به جنگ علیه داعش می‌پیوندد. از آن روز بیش از یک هزار نفر در ترکیه بازداشت شده و موجی از حملات هوایی در سوریه و عراق انجام گرفته است. رهبران کرد می‌گویند هدف بخش عمده‌ای از دستگیری‌ها و حملات هوایی، نه داعش که کردها و گروههای چپ بوده‌اند.

آنها می‌گویند ترکیه در حال حاضر به جای کمک به جنگ با داعش مانع آن می‌شود. زاگرس می‌گوید: «بیشتر نیروهایی که هدف حمله قرار گرفتند خود را برای جنگ علیه داعش آماده می‌کردند.»

کردها اقلیت قومی هستند که در بخش‌هایی از سوریه، عراق، ترکیه و ایران زندگی می‌کنند. آنها دهه‌ها تحت آزار و تعقیب قرار داشته‌اند؛ از سرکوب هویت کردی توسط ترکیه و ممنوعیت زبان کردی تا بمباران شیمیایی اقلیت کرد توسط صدام حسین. رهبران کرد از احزاب مختلف و گروههای شورشی سال‌هاست که به دنبال کردستان مستقلی بوده‌اند که آن مناطق را در بر بگیرد و برای تحقق این هدف علیه دولت‌ها جنگیده‌اند.

پ ک ک دهه‌ها درگیر جنگی با ترکیه برای کسب استقلال مناطق کردی بوده است اما طی دو سال گذشته طرفین آتش‌بس اعلام کرده و در میانه یک روند صلح بوده‌اند. به گفته رهبران کرد، دولت ترکیه در روزهای اخیر صدها فعال و سیاستمدار کرد را دستگیر کرده و بیش از چهارصد و پنجاه بار به نیروهای پ ک ک حمله کرده است. البته دولت ترکیه نگفته است چه تعداد حمله هوایی انجام داده و چه کسانی را هدف قرار داده است.

هوشنگ وزیری، تحلیلگر سیاسی در اربیل کردستان عراق، می‌گوید که موفقیت‌های اخیر کردها در مناطق مرزی سوریه با ترکیه و مشروعیت روزافزون سیاسی شان در نزد غربی‌ها کردها را از نگاه ترکیه به تهدیدی بزرگ تر از داعش بدل کرده است: «ترس دولت ترکیه با شکست داعش به دست کردها در تل ابیض آغاز شد.»

در آغاز سال میلادی جاری، مناطقی در سوریه، آن سوی مرز این کشور با ترکیه، در کنترل گروه‌های مختلفی از کردها، داعش و دیگر دسته‌های شورشی بود. اما در چند ماه اخیر کردها پس از شکست داعش در کوبانی به سمت غرب حرکت کرده و شماری از مناطق عمده را در خط مرزی و نقاط اتصال کانتون‌های کرد در اختیار گرفتند. در حال حاضر یگان‌های مدافع خلق- شاخه نظامی حزب دموکراتیک کردستان سوریه- و گروههای وابسته به پ ک ک که کردهای سوریه را نمایندگی می‌کنند از گونه‌ای نیمه خودمختاری بر نواری از مناطق به هم پیوسته برخوردارند.

بخش عمده‌ای از این دستاوردها با کمک حملات هوایی آمریکا به دست آمده است.

موفقیت کردهای سوریه با حمایت کردهای ترکیه و عراق جایگاه بین‌المللی و اعتماد به نفس کردها را تقویت کرده است. در حالی که ترکیه با ارتش بسیار مجهزش بدون هیچ واکنشی علیه داعش بر سر مرز ایستاده بود گروههای کرد موثرترین نیروی زمینی در جنگ علیه داعش بوده اند. ترکیه حتی به کمک رساندن به داعش و دادن اجازه رفت و آمد آزادانه به آنها در خط مرزی برای جذب نیروهای جدید متهم شده است.

به گفته هوشنگ وزیری «تصویر کردها در غرب به عنوان متحدی قابل اتکا ترکیه را وحشت زده کرده است. پس پیش از این که خیلی دیر شود ترکیه جنگ را نه علیه داعش که علیه پ ک ک شروع کرده است.»

ترکیه تمایل زیادی دارد که داعش و پ ک ک هر دو را با چوب تروریسم بزند. مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، می گوید: «چطور می توانید بگویید این سازمان تروریستی بهتر است چون با داعش می جنگد؟ آن ها یکی هستند. تروریست ها شرورند. همه شان باید قلع و قمع شوند. این چیزی است که ما می خواهیم.»

اما بعضی تصور می‌کنند جنگ علیه داعش پوششی برای حمله به گروههای کردی است. ابراهیم آیهان، یکی از اعضای مجلس ترکیه از «حزب دموکراتیک خلق ها»، گفت که از بیش از یک هزار نفری که در روزهای اخیر در عملیات امنیتی در ترکیه دستگیر شده اند هشتاد درصدشان کردهای وابسته به پ ک ک یا تشکل بی‌خشونت «حزب دموکراتیک خلق‌ها» هستند: او گفت: «ترکیه به پیروزی کردها علیه داعش به عنوان یک چالش نگاه می‌کند. همه این‌ها برای ترکیه یک تهدید محسوب می‌شود.»

ابراهیم آیهان می‌گوید تهدید دیگر از داخل ترکیه ناشی شد. در حالی که کردهای سوریه با تصرف مناطقی مقبولیت بین‌المللی به دست آوردند، کردهای ترکیه صاحب شماری از کرسی‌های مجلس آن کشور شدند. رجب طیب اردوغان، رهبر حزب عدالت و توسعه، در انتخابات ماه گذشته در کسب اکثریتی که به دنبالش بود شکست خورد ولی حزب دموکراتیک خلق ها حضورش را افزایش داد.

آن انتخابات اردوغان و حزب عدالت و توسعه را به سوی تشکیل دولتی ائتلافی سوق داد. به گفته ابراهیم آیهان حزب عدالت و توسعه نیاز به وضعیتی «آشفته» دارد تا به رای دهندگان بگوید او تنها سنگر مقاومت علیه آشوب است. هنوز دولت جدیدی در ترکیه شکل نگرفته است و اگر این وضعیت برای چند هفته ادامه داشته باشد انتخاب جدیدی برگزار خواهد شد. آیهان نگران است که تا آن زمان بسیاری از رهبران حزب دموکراتیک خلق ها در زندان باشند و حتی حزب آنها غیرقانونی اعلام شود. در عین حال، اردوغان و حزب عدالت و توسعه امیدوارند بتوانند نشان دهند که تنها مدافع ترکیه در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی آنها هستند.

XS
SM
MD
LG