یک روزنامه اقتصادی چاپ تهران با انتقاد از «آمارسازی» دولت در اقتصاد اعلام کرده است که اطلاعات غلطی که دولت درباره کاهش نرخ بیکاری می‌دهد، «فقط حلوا حلوا گفتن است که با آن دهان شیرین نمی‌شود.»
روزنامه «دنیای‌اقتصاد» تاکید کرده است که کاهش نرخ بیکاری مورد ادعای دولت بر افزایش رشد اقتصادی کشور تاثیری نداشته و در زندگی مردم جامعه قابل لمس نبوده است.
این گزارش به آخرین گزارش معاون اشتغال وزارت کار اشاره کرده که نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز سال ۱۴٠۲ را ۴۱/۳ درصد و نرخ بیکاری کل سال ۱۴٠۲ را ۸/۱ درصد اعلام کرده بود.
روزنامه دنیای‌اقتصاد در همین رابطه نوشته است که درواقع از نظر آماری و براساس فرمول ارائه‌شده از نرخ بیکاری، به دو دلیل این نرخ می‌تواند کاهشی باشد؛ اگر افراد در جست‌وجوی کار بالاخره مشغول به کار شوند یا اگر افراد در جست‌وجوی کار از پیدا کردن کار ناامید شده و از این پروسه دست بکشند.
در همین زمینه در این گزارش به «آمار رسمی» منتشر شده توسط مرکز دولتی آمار استناد و تاکید شده که «افراد تحصیل‌کرده‌ای که آنقدر به دنبال کار مناسب با تحصیلاتشان یا حداقل کمی نزدیک به آن گشته‌اند که دیگر رسما از جست‌وجوی آن دست کشیده‌اند» و دولت خروج این افراد از جمعیت فعال در حال جستجوی کار را در آمار اشتغال لحاظ می‌کند.
این روزنامه همچنین به بحران بیکاری زنان تحصیل‌کرده پرداخته است.
به نوشته دنیای‌اقتصاد بیش از ۴٠ درصد افراد بیکار کشور دارای تحصیلات عالی دانشگاهی هستند. حال تنها حدود ۱۱ درصد از نرخ مشارکت اقتصادی را زنان تشکیل می‌دهند و این یعنی حدود ۸۹ درصد از زنان بالای ۱۵سال ایران بیکار هستند.
نویسنده گزارش تاکید می‌کند که در شرایط اقتصادی که چنین ارقامی را از بازار کار شاهد هستیم، چطور امکان دارد نرخ بیکاری به صورت محسوس کاهش یافته باشد؟
در همین رابطه خبرگزاری «تسنیم» وابسته به نهادهای امنیتی ۱۴ فروردین در گزارشی سهم فارغ التحصیلان از بیکاری در زمستان سال ۱۴۰۲ را ۳۹ درصد اعلام کرد و نوشت که بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر فارغ التحصیلان آموزش عالی، نشان می‌دهد ۱۱/۶ درصد از جمعیت فعال فارغ التحصیل آموزش عالی بیکار بوده‌اند.
تسنیم همچنین تاکید کرده بود که این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است.
خبرگزاری تسنیم تاکید کرده بود که بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ۳ قفله شده و نبود شغل حتی به مقطع دکترا هم رسیده تا جایی که برخی برای نجات خود از بیکاری مجبور شده‌اند به مشاغلی رو بیاورند که هیچ نسبتی با تحصیلات آنها ندارد.
وب‌سایت «تجارت نیوز» نیز در ۲۳ دی ماه سال ۱۴۰۲ در گزارشی نوشته بود که گزارش‌های سازمان فنی و حرفه‌ای حکایت از این دارد که ۴۰ درصد از مراجعه کنندگان برای کسب مهارت را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند.
وب‌سایت «اقتصاد نیوز» نیز سوم فروردین ماه در گزارشی اعلام کرد که داده‌های مرکز دولتی آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان در رده سنی ۱۵ تا ۲۴ سال نسبت به نرخ بیکاری کل کشور در رقم بالاتری دارد که یکی از دلایل آن، محدودیت انطباق ساعت کار و تحصیل عنوان شده است.
همچنین وب‌سایت «اکو ایران» نیز در گزارشی نوشت که در بهار سال ۸۴، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله معادل ۲۴ و در زمستان ۸۹، نرخ بیکاری جوانان این گروه سنی بیش از ۳۱ درصد بود که بالاترین نرخ بیکاری ثبت شده طی ۱۹ سال گذشته است.
اکو ایران همچنین در مهر سال ۱۴۰۲ در نگاهی به آمار رسمی منتشر شده، نوشته بود که جمعیت فعال در تابستان ۱۴۰۲ تقریبا به ۲۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید و تاکید کرد که بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تابستان امسال، ۲ میلیون و ۱۱۵ هزار تن از این افراد موفق به یافتن شغل نشدند و بیکار تلقی می‌شوند.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، از میانه خرداد ماه ۱۴۰۰ و در کارزار تبلیغات ریاست جمهوری همواره وعده ایجاد «سالی یک میلیون شغل» را داده، شعاری که از سوی صولت مرتضوی، وزیر کار دولت او نیز تکرار شده و با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شده است.
کارشناسان بارها تاکید کرده‌اند که دولت‌ها در جمهوری اسلامی با دستکاری شاخص‌ها یا جابجایی مبانی زمانی، در عمل دست به آمارسازی برای «دستاورد سازی» می‌زنند.
